Istanbul Sanayi Odasi (ISO) tarafindan bu yil 2. si duzenlenen Sanayi Kongresi farkli olceklerden bir cok imalat sanayi firmasinin yoneticileri ve ekonomi burokrasinde yer alan burokratin katilimiyla gerceklesti. Kongre programina www.iso.org.tr adresinden ulasilabilir. Ilk gunun acilis konusmalarina Italyan Uretici Faaliyetler Bakani'nin Turkiye'nin AB girisimini destekleyen sicak mesaji damga vurdu. Italyan Bakan yenilikciligin AB olceginde desteklenmesi gerektigine de guclu bir vurgu yapti.

Ogle yemegi sirasinda, Sn Sakir Eczacibasi "Kurum Kimligi ve Gorsel Tasarim" baslikli bol slaytli bir sunum yapti. Bir salon dolusu sanayici, burokrat ve gazeteci icin gercekten ilginc, ama ayni salondaki az sayida endustriyel tasarimci icin cok bildik bir konu idi. Bir an kendimi okuldaki Yuksek Lisans seminerlerinde gibi hissettim, - ki bugun nerdeyse ayni gorsel malzemenin kullanildigi "Kurum Kimliginde Endustriyel Tasarimin Rolu" konulu bir YL seminerine katildim :). Belki de ogle yemeginde Turk Sanayisinde arzu ettigimiz, ozledigimiz donusumun baslamakta oldugunu pesin pesin teslim etmemiz gerekiyordu.

Ogleden sonraki ilk oturumda konu "Uretim Zincirinde Katma Deger ve Karlilik" olarak belirlenmisti. Konusmacilarin arasinda bulunan firma yetkilileri ve ITKIB baskani Orakcioglu, israrla Deger zincirinde, yeniligin artan onemi ve tasarimin rolune dikkat cektiler. Oturum es-baskanlarinca hazirlanan elektronik anketlerde, normalde dusuk cikmasi beklenen uretim faktoru, tasariminda icine dahil edildigi aciklandigi zaman acik ara ile, deger zincirinin (satis, logistik vs gibi) diger unsurlarinin onune gecti. Onca kongre, seminer, konferans izledim, konusmacilarin arasinda bir tek tasarimci yok iken ve konu da dogrudan "tasarim" degilken bu kadar fazla tasarim sozcugunun telafuz edildigi, lafin donup dolasip hep tasarima geldigi bir oturuma tanik olmadim.

Ikinci oturum "KOBI'lerde Rekabet Gucu icin Pratik Yaklasimlar", ISO Kalite Teknoloji Ihtisas Kurulu (KATEK) calismalarinin tematik olarak grup liderlerince sunulmasini iceriyordu. Sirasiyla, KOBI yonetim yaklasimi, Is Gelistirme, Urun Gelistirme, Endustriyel Tasarim, Fikri Haklar konularina deginildi ve Endustriyel Tasarim konusunda ISO-KATEK pilot uygulamalarini gerceklestiren Hisar AS ve Ha-kan Metal AS firma yetkilileri deneyimlerini aktardilar. Ha-kan Metal AS ile "Handy" isimli projeyi ogrenci iken ITU-ISO projesinde baslatan ve pilot calismada urunun imalata kadar goturulmesinde yer alan tasarimci Cigdem Kaya'da soz alarak "universal design" prensiplerine gore tasarladigi urunun kullanici/musteriye sagladigi kullanim faydasi ile, imalatci firmaya saglayacagi pazar segmenti konusunda bilgi verdi. ITU isbirligiyle gerceklestirilen her iki pilot calismanin sonuclari Kongre suresince fuayede sergilendi. (bu arada ETMK nin da salonda bir standi vardi, kataloglara yogun bir talep oldugunu soyleyebilirim!). Bu oturumda da endustriyel tasarimin agirlikli olarak tartisildigini soylersem, sanirim abartmis olmam.

Bu arada KATEK calismalarinin sonucunda 6 kitaptan olusan "ISO-KATEK KOBI Kolay Bilgi" setinin tanitimi da yapildi. Bu set icinde Endustriyel Tasarimin ne oldugu, firmalara ne fayda saglayacagi, adim adim nasil endustriyel tasarim projesi gerceklestirilebilecegini de aciklayan "Endustriyel Tasarim Kilavuzu" baslikli kitapcik da yer aliyor. ISO bu seti KOBI'lerin kullanimina sunacak.

2. gunku oturumlar icinde Fiat Uluslararasi Is Gelistirme Direktoru, Jan Nahum'un sunumu, "One Step Ahead" olarak ozetledigi, Fiat'in vizyon gelistirme programi ile ilgiliydi. Gozlem, lifestyle ve trend analizine dayali senaryolarin olusturulmasi ile tarif ettigi aslinda tipik bir konsept tasarim sureci idi. Olusturulan senaryolari, tasarim is tanimlarina (design brief) donusturup, dunyanin cesitli ulkelerindeki tasarim okullarinda deneysel tasarim calismalari yaptirdiklarini ve Turkiye'de de halen iki universite (ODTU ve MSU) ile bu konuda calisma yaptiklarini soyledi. Son olarak tum Turk Sanayisini eger rakiplerinin bir adim otesinde olmak istiyorlarsa "Gelecegi Tasarlamaya" ve benzer metodlari kullanmaya cagirdi.

Ancak sanirim, kongrenin en can alici vurgusu, ISO Yonetim Kurulu Baskani Sn. Tanil Kucuk, Kongrenin genel degerlendirmesini yapip, Kongre Bildirgesini okurken yapildi. Kucuk, "Surdurulebilir Rekabet Gucu - Gelecegi Yakalamak" temali kongrenin ardindan, gelecegi yakalamak icin Turk sanayisinin yapmasi gerekenleri siralarken, fark yaratmanin ancak yenilik ve tasarim yoluyla mumkun olabilecegini soyleyerek basladi sozlerine ve endustriyel tasarimin rekabet avantajlarini tek tek ifade etti. Endustriyel tasarimin desteklenmesinin gerekliligine acik, net bir vurgu yapti. Kongre bildirgesinin tam metine ulastigim zaman, listeye gecerek sizlerle paylasacagim.

Sonucta, 2. Sanayi Kongresi endustriyel tasarimin artik Turk sanayisinin de gundeminde yer almakta oldugunu bir ifadesi seklinde gerceklesti diyebilirim.

Elbette henuz sevinmek icin cok erken, cunku aslinda Turkiye'de yeni, yeni isiniyor tasarim ve sanayi birbirine. Ortak gelecegin yaratilmasi bundan sonra karsilikli guvenin insaasi ve tasarimcilarin profesyonellikleriyle de yakindan ilgili olacak.

Doc. Dr. Alpay Er
ITU Endustri Urunleri Tasarimi Blm.
Taskisla, Istanbul 34437

Tel: (212) 293 13 10 x 2201
www.tasarim.itu.edu.tr

* Bu yazı Doç. Dr. Alpay Er'in 05-12-2003 tarihinde ETMK e-posta grubuna gönderdiği bir mesajdan derlenmiştir.