|
Airbus'
ın Toulouse Fransa'daki A380 montajından sorumlu mühendisleri
için en önemli konu "ilk seferde doğru yapmak"tı.
"Uçan
Dev" A380 montajındaki en kritik adımlardan birisi de
kanatların gövde ile birleştirilmesiydi. Bu hassas operasyon
çok iyi derecede planlama ve uzmanlık gerektiriyordu. Kanat
gövde birleştirilmesinde kullanılacak köşe "fitting"lerinin
üretimi konusu bu operasyondaki en kritik adımı oluşturuyordu.
Bunlar çeşitli serbest form yüzeylere oturması gereken karmaşık
parçalardır. Kanat gövde birleşiminin uygunluğunu en iyi şekilde
sağlamak için mevcut parçalara olabildiğince uyumlu üretilmeleri
gerekmekteydi. Başka bir deyişle, her uçak montajında kendisine
özel olarak üretilmiş köşe fittinglerin kullanılması zorunluluğu
vardı. Toplamda iki kanat için bu parçalardan 22 adet üretilmesi
gerekiyordu. Bu kadar parçanın kısa bir zamanda ve hassas
bir şekilde üretilebilmesi için karşılık gelen her dişi köşenin
hızlı ve hassas bir tersine mühendislik çalışmasına ihtiyaç
vardı.
Montaj
sırasında 22 parçanın karşılık gelen parçalara tam olarak
oturması için; ön hazırlık, karşı parçaların 3D ölçümlerinin
yapılması, köşe parçasının tasarımı, 5-eksen takım yolu programlasını
yapılması gerekiyordu ve bu işlemlerin toplam 33 saat için
de tamamlanması planlanmıştı.
Böyle
zorlu bir hedefin başarılması için Airbus 3D fotogrametri
ölçüm sistemi V-STARS'ı seçti. Çünkü V-STARS gerekli hassasiyet,
hızlı data toplanması, kolay kullanım ve taşınabilirlik (INCA
kamera ve kablosuz çalışabilme) dolayısıyla kanat içinde operatör
tarafından kullanılabilmesi gibi kriterleri başarı ile sağlıyordu.
Ayrıca devam eden üretim ortamında çalışabilme, titreşim,
sıcaklık değişimi, dar bir çalışma alanı gibi çevresel koşullarda
da sistem ile çalışılabiliyor olası bir avantajdı.. Çünkü
ölçümler sırasında, üretimin ve montaj aktivitelerinin durdurulması
mümkün değildi.
 Yandaki
diagramda, köşe "fitting"lerinin ana montaj adımları
gösterilmiştir.
- Köşelerin
3D ölçümü (Karşılık gelen dişi köşelerin tersine mühendislik
çalışması)
- Ölçüm
verilerine bağlı olarak parça tasarımı yapılması
- Parçaların
CNC tezgahlarda işlenmesi için gerekli CAM programlamasının
yapılması
- Hızlı
işleme
Bu
anahtar teslim sistem, GSI firmasının INCA3 dijital fotogrametri
kamerasını kullanan en son kuşak V-STARS sisteminden oluşmaktadır.
Hazırlık
zamanının önemli ölçüde azaltılmasını sağlayan özel "retro
reflective" hedefler GSI firmasının Fransa'daki teknik
servis ortağı GMS tarafından tasarım ve uygulaması yapılmıştır.
Aşağıdaki
resimde operatör A380 kanat içinde ölçüm yaparken görülmektedir
- (Kaynak: Airbus fotoğraf kütüphanesi):
Bu
özel tasarım hedefler (marker) , ölçüm yüzeyine çok hızlı
bir şekilde yerleştirilebilmekte, böylece data toplama ve
işlem zamanı dakikalar içinde gerçekleştirilebilmektedir.
Nokta bulutunun otomatik olarak işlenmesiyle birleşme yüzeylerinin
mekanik işlemesi için gerekli veriler elde edilmektedir.
Ölçüm
işlemi için 25-30 civarında fotoğraf çekilmesi gerekmektedir.
Ölçüm ortamı çok dar olduğudan operatör her zaman göz ile
objektifin çekeceği alanı kontrol edememektedir. Bu yüzden
kamerada bulunan 2 adet laser işaretleyici ışın kullanılmaktadır.
Sonuç olarak istenilen yerin fotoğrafı her türlü koşulda kolayca
çekilebilmektedir. Fotoğraflar çekildikten sonra kablosuz
iletişim özelliği ile çalışma bölgesi dışındaki bilgisayara
transfer edilmektedir. Airbus'ta ki bu başarılı V-STARS uygulaması
aynı işlemin A340 ve A320 modellerinde de uygulanmasını mümkün
kılmıştır.
INCA3
kamera:
INCA3
kamera, GSI firması tarafından özel olarak her türlü koşulda
ve ortamda yüksek hassasiyette 3D ölçümlerin yapılması amacı
ile tasarlanmıştır. Üzerinde yüksek çözünürlükte CCD sensörleri
ve PC tabanlı endüstriyel bir bilgisayar bulunmaktadır. Böyle
bir performans için gerekli "opto mechanical stability"
yanında, makinde data sıkıştırma (1'e 10) ve kablosuz veri
transferi özelliği de bulunmaktadır.
Airbus
projesindeki gibi dar ve zor alanlarda çalışma V-STARS için
bir problem teşkil etmemekte, bununla birlikte ölçülecek parça
büyüklüğünde bir üst sınır olmadığı için rahatlıkla büyük
parçaların ölçümünde de kullanılmaktadır. Bu özelliği ile
V-SATRS özellikle havacılık/uzay, otomotiv, gemi inşa, enerji
ve ağır endüstrilerde kulllanılmaktadır.
INCA3
tarafından fotoğrafların çekilmesinden sonra GSI firmasının
V-STARS yazılımı ile bu fotoğraflar analiz edilmekte, gerekli
3D veriler çıkarılmaktadır. Bütün bu işlemler otomatik olarak
gerçekleştirilmektedir. Daha sonra ölçüm değerleri, nominal
değerler, CAD dosyası veya daha önce yapılmış ölçüm sonuçları
ile karşılaştırılabilmektedir. ("repeatibility - capability"
çalışmaları )
GSI
firması hakkında:
Geodetic
Systems Inc. (GSI) firması endüstriyel ölçme / metroloji alanlarında
uluslararası pazarlarda endüstriyel fotogrametri çözümleri
sunmaktadır. GSI, başta havacılık ve otomotiv olmak üzere
çeşitli sektörlerde ölçüm ve kontrol uygulamalarında çalışan
kullanıcılara, V-STARS altında 3D koordinat ölçüm sistemleri
geliştirmekte ve pazarlamaktadır. INCA3 GSI firmasının sunduğu
teknolojinin en üst noktasında bir dijital fotogrametri kamerasıdır.
Sistem, Türkiye'de BVA Mümessillik Ltd. tarafından temsil
edilmektedir.
Daha
fazla bilgi için: v-stars3d.com
 İrtibat:
Bülent
Özgür
bulento@bva.com.tr
BVA Mümessillik Makina Tic. Ltd. Şti.
Bayar Cad. Gülbahar Sok. EgeYıldız Sitesi B Blok Kat: 5 D.16
Kozyatağı İstanbul
Tel: (216) 658 80 05
Faks: (216) 658 80 06
www.bva.com.tr
www.nti-measure.com/...
|
