|
İlker
Keskinkılıç, Arş. Gör., ODTÜ Makine Müh. Ankara*
Ar-Ge
Nedir?
- "Araştırma
ve Geliştirme" bir şirketin bilim adamları ve mühendisler
istihdam etmek suretiyle, şirketin çalışma alanı doğrultusunda
bilim ve teknolojiyi yeni ürünler, prosesler ya da hizmetler
geliştirmede kullanmak üzere yaptığı çalışma ve faaliyetleri
anlatmak için kullanılan yaygın bir terimdir
- Ar-Ge'nin
başlıca görevi teknolojik gelişmeleri kullanarak şirketin
kar edebilirliğini sürekli olarak yenilemek ve artırmaktır.
- Yenilikçi
düşünce, değişim ve gelişim, yeni teknolojiye sahip olmak
rekabette üretim verimi, fiyat, reklam ve pazarlama kadar
önemlidir.
Ar-Ge'nin Doğası ve Zihinsel Sermaye
- Kimsenin
bilmediğini yapmayı hedefler. Bu nedenle riskli bir çalışmadır,
olasılıklar üzerine yürütülür. Ar-Ge yöneticileri çok miktarda
başarısız sonuca hazırlıklı olmalıdırlar.
- Günümüzde
yeni teknoloji geliştirmek, yani "zihinsel sermaye yaratmak"
parasal sermaye yaratmaktan çok daha önemli ve zordur. Zihinsel
sermayenin geliştirilmesinde ise ana rolü Ar-Ge oynar.
Ar-Ge
için Ne Kadar Yatırım Yapılmalıdır?
Ar-Ge
Harcaması/ Şirketin Toplam Geliri = Yeni ürün başına yapılan
Ar-Ge masrafı / Yeni ürünün şirketin Toplam Gelirine katkısı
Ar-Ge'nin
Tarihsel Gelişimi
- Ar-Ge
kavramının tarihsel gelişimi 3 kuşakta ele alınabilir:
1. Kuşak Ar-Ge: 1950-60'lı yıllar,
2. Kuşak Ar-Ge: 1970-80'lı yıllar,
3. Kuşak Ar-Ge: 1990 ve sonrası
Ar-Ge'nin
Şirket İçindeki Görevleri
- Ar-Ge'nin
görev ve faaliyetleri, içinde bulunduğu şirketin çalışma
alanı ve ekonomik şartları ile doğrudan ilgilidir.
- Ar-Ge'nin
3. Kuşak uygulamalarına göre, başlıca görevleri şunlardır:
1. Artımlı Ar-Ge çalışması,
2. Radikal Ar-Ge çalışması,
3. Temel Ar-Ge çalışması,
4. Uygunluk çalışması,
5. Müşteri destek çalışması.
Ar-Ge
Çalışmalarının Mali Açıdan Değerlendirilmesi
- Uygunluk
çalışması: Kaçınılamayan genel masraflardır.
Müşteri destek çalışması: Satış masrafları kalemine dahil
edilir.
Artımlı Ar-Ge çalışması: Bu çalışmadan istifade edecekler
tarafından ödenecektir.
Radikal Ar-Ge çalışması: Şirketin uygun miktarda kaynak ayırması
gereken faaliyetlerdir.
Temel Ar-Ge çalışması: Bu da şirketin yeni projelerle yaşamını
devam ettirebilmesi için gerekli olan sabit bir masraftır
- Ar-Ge
harcamalarının mali açıdan geri kazanılması ancak şirketin
yaptığı işlerin bir bütün halinde değerlendirilmesi ile
mümkün olacaktır.
Şirket
Organizasyonunda Ar-Ge'nin Yeri
- Ar-Ge
fiziksel olarak şirketin fiili aktivite sahasının ne çok
uzağında ne de çok yakınında olmalıdır.
Ar-Ge
Çalışanlarının Karakteristik Özellikleri
- Çoğunlukla
çok iyi eğitim almış ve bir disiplinde profesyonelleşmiş
mühendis ve bilim adamlarıdırlar.
- Ancak
genellikle "Yöneticilik" konusunda ne yeterli bilince ne
de eğitime sahiptirler. Sahip oldukları kendine güven duygusu,
onları daha bağımsız ve kendi tercihleri doğrultusunda çalışma
yapmaya yönlendirir.
- Ar-Ge
çalışanları konularında uzmanlaştıkça zamanla maddi tatminsizlik
hissederek yöneticilik türü işlere yönelirler. Ar-Ge'de kalifiye
elemanlardan daha çok istifade edebilmenin tek yolu onları
tatmin edici şekilde ödüllendirmektir.
Bağımsız
Ar-Ge Yapılanmasına Duyulan İhtiyaç
- Endüstride
son yıllarda temel Ar-Ge faaliyetlerinin ücret karşılığında
bağımsız Ar-Ge laboratuvarlarına yaptırılması eğilimi güç
kazanmaktadır.
- Bağımsız
Ar-Ge'ler, her bir anlaşma sonunda hem müşteri memnuniyetini
hem de kar etmeyi hedeflerler. Dünya çapında faaliyet gösteren
şirketler ise bulundukları dalda bir numara olmayı hedeflerler.
Temel
Konularda Araştırma Yapma Problemi
- Teknolojinin
temellerine inerek araştırma yapmak hem pahalı, hem uzun
vadeli amortisi riskli hem de elde edilecek sonuçlardan
başkalarının da istifade etme şansı olması nedeniyle çok
zordur.
- Bu
sorunun aşılması için bir çözüm, araştırmayı yapanlar ile
bu araştırma sonuçlarını kullanacak olanların biraraya getirilmesidir.
Böylelikle ileride olması muhtemel teknolojik, ekonomik
ve sosyal gelişmelerin uzman bakışı ile tahmin edilmesi
daha kolay olacaktır.
Kapsamlı
ve Sistematik bir "Toplam Tasarım" Yaklaşımına Duyulan
Gereksinim
- Problemlerin
ayrı ayrı mühendislik dalları tarafından doğru teşhisi ancak
çözüm sürecindeki eksik ve yanlışlar,
- Ar-Ge
bulgularının iyi bir yönetim rehberliğinde değerlendirilememesi,
- "Toplam
tasarım" stratejisi, aynı paralelde araştırmalarını yürüten
bütün tasarım ve Ar-Ge departmanlarını, hepsinin ortak odak
noktaları olan "ÜRÜN"de buluşturmayı ve sistematik bir ürün
geliştirme süreci oluşturmayı hedefleyen bir yaklaşımdır.
Hedef
ve Kapsam:
- HEDEF:
Detaylı tasarım aşamasına geçmeden önceki piyasa araştırmasını
kendine girdi alan ve mühendislik tasarımının başlangıcı
olan "ön-uç tasarımı" aşamasındaki tasarım yönetimine rehberlik
etmek.
- KAPSAM:
Üretilecek "Ürünün ve statüsünün tesbiti", "Ürün Tasarım
Şartnamesinin Hazırlanması" ve gerekli tüm "Tasarım disiplinlerinin"
ele alındığı, "Ürün odaklı ve sistematik" bir tasarım sürecinin
ortaya konulması.
|
