|
GİRİŞ
Malzemelere
talaş kaldırma yolu ile şekil veren Takım Tezgahları, buhar
enerjisinin bulunmasından sonra güçlenmiş, elektrik enerjisinin
kullanımıyla kapasitesi artmış, elektronik sahasındaki ilerlemeler
sayesinde daha kullanışlı hale gelmiş ve son onbeş yılda bilgisayarlarda
ve yazılımda elde edilen gelişmeler sonunda, daha önceki tezgah
nesillerinden tamamiyle farklı ve değişik bir hüviyet kazanmıştır.
Henüz
yirmi yıl önce üniversal tornalar, kam tornaları, rovelver
tornalar, kopya tezgahları ve freze tezgahları birbirinden
tamamiyle farklı tezgahlardı. Bugün aynı tezgahın bu beş fonksiyonu
birden yerine getirdiğini görmek mümkündür.
- Bazı
geometrik cisimlerin işlenmesi için özel mekanizmalar ve
özel metodlar kullanılması zorunlu idi (Küre torna aparatları,
parabolik yüzey tornalanması, çok ağızlı vidaların imali
gibi) Bugün bunlara gerek kalmamıştır.
- Gerek
ölçme ve gerekse işleme hassasiyeti hakkında evvelce onlu
Mikronlar konuşulurken şimdi tekli, hatta ondalıklı Mikronlar
konuşulmaktadır.
- Tezgah
ve iş kazaları yok seviyesine indirilmiştir.
- Tezgahı
kullananın ustalığına olan ihtiyaç en düşük seviyeye indirilmiştir.
- Evvelce
teker teker imal edilen bazı tornalar şimdi montaj bantları
üzerinde imal edilmektedir.
- Kesici
takım teknolojisinde ve kesme yağlarının performansında
elde edilen gelişmelerle elektromekanik gelişmeler parça
imalat sürelerinin çok düşük seviyelere inmesine yol açmıştır.
1.
BÖLÜM. TAKIM TEZGAHLARININ GELİŞMESİNE YOL AÇAN FAKTÖRLER
1.1. TEKNOLOJİK İHTİYAÇLAR VE CNC TEKNOLOJİSİNİN DOĞUŞU
CNC
tezgahları esas olarak uçak ve helikopter sanayilerinde beliren
ihtiyaçları karşılamak için ortaya çıktı, otomotiv endüstrisinde
uygulanması sırasında gelişti ve yaygınlaştı. Makine mühendisliğinde
yapılması en zor parçalardan birisi helikopter pervane göbeğidir.
Göbek genelde bir gaz türbinine (Gücü 800 ila 2000 PS) bağlı
redüksiyon tertibatı tarafından döndürüldüğünde, pervane palaları
düşey eksen etrafında dönerken göbeğe bağlandıkları noktadan
geçen yatay eksen etrafında salınım hareketi yaparlar. Buna
ek olarak bağlantı noktasında aşağıya ve yukarıya doğru bir
mafsal yardımıyla hareket edebilirler. Göbek hem gerekli torku
nakletmeli, hem pilotun kumanda levyesinden gelen uçuş kumanda
hareketlerini pervane palalarına ileten mekanizmayı içermeli,
ayrıca statik ve dinamik yükler altında çatlayıp kırılmamalı
ve denizin tuzlu sisi dahil pek çok korozif maddeye dayanıklı
olmalıdır. Netice itibariyle 70 tonluk bir tankı taşıyan yük
helikopterini havada tutan parça, bir pervane göbeğidir. Her
helikopterde benzer şartlar altında çalışan binlerce makine
elemanı bulunur.
Vietnam
savaşı sırasında helikopterlere duyulan ihtiyaç, lot büyüklüğü
25 ila 100 adet fakat birbirinin tıpatıp aynı (birbiriyle
değiştirilebilen) ve çok sayıda (onbinlerce) farklı parçanın
üretilmesini gerekli kıldı. Bu parçalarda kısa fasılalarla
dizayn değişiklikleri yapılıyor ve imalatçılar freze tezgahlarında
neredeyse her operasyon için bir farklı aparat kullanıyorlar
ve bazen de hassas aparatları üzerinden hiç sökülmeyen (ve
başka işte kullanılmayan) freze tezgahlarını bu işlere tahsis
etmek zorunda kalıyorlardı. Parçalar dövme çelik, titanyum,
aluminyum veya egzotik metal alaşımlarından yapılıyordu, dolayısıyla
ham maddesi pahalıydı; Konvansiyonel
tezgahlarda özel ve hassas aparatlar kullanılarak imal edilen
bu parçaların firesi yüksek idi.
Bunun
üzerine, lot büyüklüğü 5 ila 10 adet olan, çok hassas toleranslara
sahip parçaların işlenebilmesi için önce Nümerik Kontrollu
(NC) ve sonra bilgisayarların gelişmesiyle CNC (Computer Numeric
Control) tezgahlar yapılmaya başlandı.
CNC
tezgahlar, kendinden önceki tezgah tasarımını ve kullanımını
tamamiyle değiştirmiş ve mühendislerle atölye ve fabrika sahiplerine
yepyeni imkanlar sağlamıştır.
|
